نشست علمی ترویجی «منظومه اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)» با ارائه دکتر علی اکبری معلم و نقد دکتر شریف لک زایی در تاریخ ۱۲ خرداد ۱۴۰۳ در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.
در ادامه گزارش این نشست علمی ارائه می‌شود.
دکتر علی اکبری معلم بر اساس الگوی تقسیم سه بُعدی اسلام، اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) را در سه حوزه فلسفه سیاسی، اخلاق سیاسی و فقه سیاسی تبیین و بیان کرد: «بنا به اعتقاد امام راحل(ره)، آثار هر یک از سه مقام یاد شده به دیگری سرایت میکند؛ چه در جانب کمال و چه در جانب نقص. برابر منظومه اندیشه سیاسی امام(ره)، اصل توحید، محور هستیشناسی است و بر این اساس، باورِ انسان، اساسِ تمام امور است؛ یعنی خودِ انسان اساس شکستها و پیروزیها، رستگاری و سعادت و شقاوت است. به نظر امام راحل(ره)، فقهای عادل، امین و وارث انبیا و دژهای استوار اسلام در تمام شؤون مربوط به نبوت و امامت هستند و ایفای کامل این نقش جز با تشکیل حکومت اسلامی که جزیی از ولایت است، میسّر نمیشود.»
وی افزود: «امام(ره) بر اساس اعتقاد و فهم عمیق خود و با تشخیص ضرورتها، به عنوان فقیه عادل، برای پایهریزی یک دولت حقّه اسلامی کوشش کرد و با انجام تبلیغات و تعلیمات، یک موج تبلیغاتی و فکری و یک جریانِ همفکر به وجود آورد و توانست با قیام خود و همراهی مردم، حکومت اسلامی را تشکیل دهد و با این کار، زمینه را برای اجرای احکام اسلام و نظام عادلانه اجتماعی اسلام فراهم سازد. در واقع امام(ره) این چنین، نظر را با عمل درآمیخت. در نظر امام، حکومت و سیاست، فلسفه عملی تمامی فقه است؛ در واقع، اسلام یک مجموعه هدفمند و یک منظومه به حساب میآید و توجه به یکی بدون دیگری، نقص و بلکه انحراف است.»
وی افزود: «طبق نگاه منظومهای حضرت امام(ره)، انسان زمانی میتواند بر جنود شیطانی غلبه نماید و با خودشناسی، مبارزه با نفس، مدیریت غرایز و تربیت نفس، موجب سعادت خود و جامعه شود که از شاخصهای فضیلت اخلاق سیاسی مثل امیدواری، رِفق و مُدارا، تواضع، حِلْم، صداقت، انتقاد پذیری ساده زیستی و زهد برخوردار باشد و از رذائل اخلاق سیاسی مثل حسد، حُبّ جاه و مقام و غیبت دوری نماید.»
جمعبندی :
«اندیشه منظومهای امام خمینی(ره) در ابعاد مختلف اعتقادات، اخلاق و رفتار وی نمایان است. مثلا چون به اصل توحید معتقد است و فرد مهذبی است و عامل به احکام الهی است، در رفتارش از هیچ قدرت و استکباری هراس ندارد و در مقابل زورگویان شجاعانه میایستد و از طرف دیگر، با داشتن قدرت اول کشور، با مردم و محرومان مهربان است و به آنان ظلم نمیکند و رأی مردم را معتبر میداند. چرا که هم دارای اعتقادات (فلسفه سیاسی) سالم، هم تربیت یافته و مهذب (دارای فضائل اخلاق سیاسی و پرهیز از رذائل اخلاق سیاسی) است و هم به باورها و اعتقاداتش (فقه سیاسی) عمل میکند. این منظومه فکری، راز موفقیت او است که باید نصبالعین پیروانش باشد.»
