اجلاسیه سوم کرسی نظریه‌پردازی «اعتدال مدنی» روز چهارشنبه، ۲۵ تیرماه، در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با حضور نظریه‌پرداز محترم، داوران و ناقدان ارجمند برگزار شد.
در آغاز، پس از تلاوت آیاتی از قرآن کریم، دبیر محترم جلسه ضمن تشکر از حضور و استقبال اندیشمندان و اساتید، از نظریه‌پرداز خواست تا با توجه به مصوبات جلسه گذشته، اصلاحات انجام‌شده در متن نظریه را تشریح کند.
آقای دکتر یوسفی‌راد، نظریه‌پرداز محترم، پس از قدردانی از داوران و ناقدان، توضیحات خود را در چند محور ارائه کرد:
۱. ارتباط میان دین ثابت و جامعه متغیر به‌تفصیل در متن تبیین شده است. شریعت، به‌عنوان قانونی الهی، برای تنظیم روابط اجتماعی، تحقق عدالت و دفع ظلم از سوی شارع وضع می‌شود. در فلسفه سیاسی اسلامی، ضرورت وجود پیامبر و نظم اجتماعی بر مبنای عقل، پذیرفته شده و شریعت در راستای تحقق اعتدال اجتماعی عمل می‌کند.
۲. جریان اخوان‌المسلمین، یک جریان سیاسی است، در حالی که بحث این نظریه دارای ابعاد فلسفی است.
۳. ارجاعات به آثار فارابی در متن افزایش یافته است.
۴. مقصود از «مدنی» در عنوان نظریه، پذیرش زیست مدنی و توانایی زیستن در کنار دیگران است.
۵. تمرکز نظریه بر فلسفه سیاسی است، نه بر مفهوم عام «اعتدال مدنی».
۶. این نظریه مدعی حل همه مسائل جامعه نیست، اما می‌تواند با بهره‌گیری از علوم و فنون، در حل مسائل فرهنگی و اجتماعی مؤثر باشد.
در ادامه، داوران و ناقدان محترم دیدگاه‌های خود را بیان کردند:
دکتر بستانی:
الف. مفهوم «اعتدال» همچنان نیازمند دقت و تبیین بیشتری است.
ب. نمی‌توان «اعتدال تشریعی» را مصداقی از «عدالت تکوینی» دانست.
ج. تعریف ارائه‌شده از «اعتدال مدنی» به معنای رعایت منافع فردی و اجتماعی، متأثر از دیدگاه روسو است.
د. نظریه‌هایی که به‌عنوان رقیب معرفی شده‌اند، در واقع رقیب محسوب نمی‌شوند.
دکتر مرندی:
الف. طرح قبلی را پذیرفته بودم و این طرح را به طریق اولی قابل‌پذیرش می‌دانم.
ب. پیشنهاد می‌کنم به ابعاد کیفی و کمی اعتدال توجه بیشتری شود.
دکتر فتح‌اللهی:
الف. نسبت این نظریه با فلسفه سیاسی یونان و فلسفه جدید غرب مشخص نشده است.
ب. یک نظریه باید نسبت میان نظر و عمل را در بستر تاریخی تبیین کند. در غیر این صورت نمی‌توان آن را نظریه‌ای کامل دانست.
دکتر شریف لک‌زایی:
الف. مقایسه این نظریه با نظریه‌های رقیب می‌تواند به برجستگی آن کمک کند.
ب. این نظریه در شرایط کنونی جامعه می‌تواند به تلطیف فضا و گفت‌وگوی دیدگاه‌ها کمک کند.
همچنین ایشان برخی از ساختارها و فرآیندهای نظریه‌پردازی و شیوه برگزاری جلسات را قابل نقد دانستند.
در ادامه، نظریه‌پرداز محترم به پرسش‌ها و نقدهای مطرح‌شده پاسخ داد.
در پایان، هیئت داوران تصویب کرد که نظریه با دیدگاه‌های افلاطون، ارسطو، ابن‌سینا و خواجه نصیرالدین طوسی مقایسه شود. پس از بررسی این مقایسه توسط داوران، نظر نهایی آنان اعلام خواهد شد.
