هفدهمین پیشنشست همایش بینالمللی تحلیلهای اخلاقی حامیان جنین با عنوان «نقد و بررسی پدیده سقط جنین با رویکرد تحلیلگفتمانی در سینمای ایران بعد از انقلاب اسلامی»، با ارائه دکتر احسان خسروجردی در تاریخ یکشنبه شانزدهم آذرماه ۱۴۰۴ از ساعت ۱۰ الی ۱۲در تالار شهیدسلیمانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.
در این نشست علمی دبیر جلسه با معرفی دکتر خسروجری به عنوان پژوهشگر حوزۀ سینما، گفتند پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با مشارکت دانشگاه علوم پزشکی قم با درک اهمیت مسئله سقط جنین در نظر دارد همایش بینالمللی تحلیلهای اخلاقی حامیان جنین را در بهمنماه سال جاری برگزار کند و در این راستا تاکنون شانزده نشست علمی را از منظرهای مختلف از جمله منظر اخلاقی و پزشکی برگزار کرده و امروز هفدهمین نشست را با رویکرد تحلیل گفتمانی برگزار میکند. آقای دکتر خسروجردی در این نشست علمی بر نحوۀ بازنمای گفتمانی پدیدۀ سقط جنین که در شکلگیری هویت زنانه در جامعه پس از انقلاب اسلامی و در فضای نمادین سینمای ایران خواهند پرداخت و با توجه به دیدگاه میشل فوکو، به رابطه قدرت، دانش و گفتمان در سینما اشاره خواهند کرد.
در این نشست آقای دکتر خسروجردی با اشاره به اهمیت نقش هنر و رسانه در گفتمان سازی تولیدات فرهنگی، گفتند به باور محققان از میان سه ساحت شنیداری، دیداری و گفتاری انسان، ساحت دیداری اهیمت بیشتری دارد و بیگمان در دنیای اطلاعات و گفتمان ها، تصویر از متن مهمتر شده است. از همین رو در این نشست تلاش خواهد شد با رویکرد تحلیل گفتمانی پدیدۀ سقط جنین را بررسی کنیم. امروزه گفتمان ها ماشین تولید حقیقت شده اند. فضای مجازی امروزه بر فضای حقیقی می چربد و به نوعی انسان ها از طریق فضای مجازی به حقیقت پی می برند. در حالی که گفتمان ها واقعیت را بازتاب نمی دهند؛ بلکه واقعیت را می سازند و آن را به صورت تاریخ مند عرضه می کنند؛ یعنی برای تولیدات خود تاریخ مصرف تعریف می کنند. لذا امروزه بین دانش و قدرت از یک سو و صاحبان قدرت و رسانه از سوی دیگر بده بستان ها و روابط مهمی برقرار است.
در این میان، سینما یک ابزار مؤثر گفتمان سازی است و حتی خود یک گفتمان است و تولید حقیقت می کند. سینما امروزه عرصه نبرد گفتمان هاست و هر گفتمانی که بتواند ادبیات مسلطی داشته باشد، می تواند گفتمان غالب شود.
با این پیشینۀ نظری و فهم گفتمانی، ایشان در ادامه به تحلیل و نقد چندین فیلم سینمایی پس از انقلاب که به موضوع سقط جنین پرداخته بودند، ادامه داد. فیلم هایی که در این نشست تحلیل و نقد شدند، عبارتند از: فیلم سینمایی «یکبار برای همیشه» به کارگردانی سیروس الوند ؛ فیلم سینمایی «دایره» به کارگردانی جعفر پناهی؛ فیلم سینمایی «من ترانه ۱۵ سال دارم» به کارگردانی رسول صدرعاملی؛ فیلم سینمایی «میم مثل مادر» به کارگردانی رسول ملاقلی پور؛ فیلم سینمایی «دعوت» به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا؛ فیلم سینمایی «جدایی نادر از سیمین» به کارگردانی اصغر فرهادی و فیلم سینمایی «سعادت آباد» به کارگردانی همایون سعیدیان و مازیار میری.
به دلیل فراوانی این گفتمان سازی در سینمای پس از انقلاب در موضوع مهم سقط جنین مقرر شد دکتر خسروجردی در نشست دیگری مابقی فیلم ها را تحلیل کنند.
این نشست علمی در نهایت با طرح پرسشهایی از دکتر خسروجردی و ارائه پاسخهای ایشان به مسائل مطرحشده خاتمه یافت.
